تحقیق شیر مادر و داروی متوکلوپرامید و قطره گیاهی شیرافزا در تحریک ترشح شیر

فهرست مطالب

چکیده

مقدمه

فصل اول: کلیات

آناتومی پستان

بافت شناسی پستان

فیزیولوژی پستان

تاریخچه کشف هورمون پرولاکتین و شرح اعمال آن در شیردهی از دیدگاه بیولوژی سلولی

الف-تاریخچه کشف پرولاکتین

ب-مهار عمل پرولاکتین

ج-محرکهای پرولاکتین

د-اعمال پرولاکتین از دیدگاه بیولوژی سلولی

ه-ارزیابی پرولاکتین

و-نقش پرولاکتین در لاکتوژنز

شیر مادر، محتویات و فواید آن

الف-آغوز (کلستروم)

ب-بررسی تفاوت آغوز و شیر موقتی

ج-محتویات و فواید شیر مادر

تغذیه با شیر مادر

الف-ناکافی بودن شیر مادر

ب-موارد قابل توجه در طی شیردهی

ج-جلوگیری از بارداری در زمان شیردهی

د-از شیرگیری

اثرات شیر مادر بر سیستم های گوناگون بدن نوزاد

الف-تأثیر شیر مادر بر استخوان سازی نوزاد

ب-تأثیر شیر مادر بر رشد و تکامل سیستم عصبی نوزاد

ج-تأثیر شیر مادر بر سیستم ایمنی نوزاد و حمایت ایمونولوژیک غیر قابل جایگزینی آن

د-تأثیر شیر مادر بر تعادل وزن، قد و رشد نوزاد

ه-تأثیر شیر مادر بر سیستم تنفسی نوزاد

و-تأثیر شیر مادر بر سیستم قلب و عروق نوزاد در سالهای آتی زندگی

ز-تأثیر شیر مادر بر سیستم گوارشی نوزاد

ح-تأثیر شیر مادر بر سیستم شنوایی نوزاد

ط-تأثیر شیر مادر بر کاهش میزان کم خونی نوزاد

ی-تأثیر شیر مادر در پیشگیری از دیابت نوع 2

ک-تأثیر تغذیه با شیر مادر بر مننژیت ناشی از هموفیلوس آنفلوآنزا

فواید شیردهی بر مادر شیرده

مقایسه محتوای شیر مادر با شیر گاو

محتوای شیر خشک و مضرات آن در مقایسه با شیر مادر

خطرات شیرخشک

موارد منع شیردهی

مادران شیرده شاغل

تأثیر الکل بر شیردهی

تأثیر سیگار بر شیردهی

بیماریهای پستان

ناهنجاریهای رشد پستان

ترشّحات غیر طبیعی پستان

غدد پستان

ترک و زخم نوک پستان، راههای پیشگیری و درمان

پدیده رینود

حساسیت موضعی پستان

تورم و پرخونی پستان

التهاب پستان

آبسه پستان

شیردهی و داروها

فاکتورهای مؤثر در ترشّح دارو و ورود آن به داخل شیر

مکانیزم انتقال داروها به داخل شیر

دسته داروها بر حسب مضر یا بی ضرر بودن در طی شیردهی

دسته داروهای بی ضرر در طی شیردهی

دسته داروهایی که در طی شیردهی کمتر ایمن هستند

دسته داروهایی که در طی شیردهی خطرناک هستند

موارد قابل ذکر در مورد مصرف داروها در طی شیردهی

دم کرده های گیاهی بی ضرر در طی شیردهی

اشعه X و اسکن ها در طی شیردهی

فصل دوم: محرکهای شیردهی (گیاهی و شیمیایی)

گیاهان داروئی محرک شیردهی

قطره گیاهی شیرافزا

مواد مؤثره گیاهان موجود در قطره شیرافزا

فارماکولوژی

محرکهای شیمیایی: داروهای محرک شیردهی

متوکلوپرامید، دارویی با عارضه جانبی شیرافزایی

فصل سوم: بررسی آماری و نتایج

مطالب جمع آوری شده حاصل از نظریات 200 پزشک (متخصص زنان، اطفال و ماما)

بررسی معیارهای پزشکان در مورد سنجش کافی بودن میزان شیر مادر

بررسی علل ناکافی بودن میزان شیر مادر

موارد ذکر شده به منظور افزایش شیردهی در درجه اول

بررسی آمار بدست آمده از پزشکان (بر حسب درصد)

علل تجویز فرآورده های خوراکی متوکلوپرامید

علل تجویز قطره شیر افزا

علل عدم تجویز فرآورده های خوراکی متوکلوپرامید توسط آن دسته از پزشکان که آنرا تجویز نمی کنند

علل عدم تجویز قطره شیرافزا توسط آن دسته از پزشکان که آنرا تجویز نمی کنند

سایر موارد دارویی تجویز شده به منظور افزایش شیر مادر

ترسیم نتایج حاصل به صورت جدول و نمودار ستونی

استفاده از روش آماری مجذور خی

آزمون فرض صفر و مقابل و ترسیم جدول فراوانی های مورد انتظار بر اساس آن

فرمول مجذور خی و محاسبات

فصل چهارم

بحث و نتیجه گیری

خلاصه انگلیسی

فصل پنجم: مراجع

******************

آناتومی پستان

الف- طرز تشکیل پستان:

غدد پستانی، ساختار اختصاصی می باشند که به صورت واحدهای لوله ای ترشّحی نسبتاً ساده ای از غدد عرق هستند. در حدود سی و پنجمین روز از تکامل جنینی، با ضخیم شدن لایه مالپیگی روی سطح جانبی شکمی، سینه ها شروع به تکامل یافتن می کنند. پستانها یا غدد شیری، اندامهای فرعی دستگاه تولید مثلی در زن می باشند. رشد پستانها از زمان تولد تا موقع بلوغ متوقف می ماند. در زمان بلوغ تحت اثر هورمون استروژن و به میزان کمتر هورمونهای دیگر مانند هورمون رشد، انسولین، کورتیزون، هورمون تیروئید و هورمون پرولاکتین، پستان رشد می نماید. بعد که تخمک گذاری در زن شروع می شود، هورمون پروژسترون نیز که در این موقع ترشّح می شود به رشد بیشتر پستان کمک می کند. پس پستانها به طور قابل توجّهی بعد از دوران بلوغ رشد می کنند ولی حالت عملکردی کامل رشد آنها پس از دوره حاملگی روی می دهد. اما به طور کلی پستانها در مرد به صورت یک شکل توسعه نیافته می باشند.

پس از بلوغ در زن، هر پستان یک برجستگی مدور را روی دیواره های قدامی و طرفی سینه، روی سطح عضله سینه ای بزرگ تشکیل می دهد. پستانها از دومین تا ششمین دنده و از لبه خارجی استخوان جناغ تا خط زیر بغلی میانی توسعه می یابند. قسمت خارجی و بالایی هر پستان به طرف بالا به داخل زیر بغل توسعه یافته و به عنوان انتهای زیر بغلی پستان شناخته می شود. قسمت عمده پستان از بافت چربی تشکیل شده است. بنابراین اندازه پستان در افراد مختلف به طور قابل توجهی فرق می کند. در زیر مرکز پستان، نوک پستانبه طرف جلو واقع می شود. نوک پستان معمولاً در فضای مابین چهارمین و پنجمین دنده قرار می گیرد. نوک پستان توسط یک حلقه پوستی صورتی رنگ احاطه شده است که هاله نوک پستان نامیده می شود. در هنگام اولین حاملگی، این هاله به رنگ قهوه ای تیره درآمده و دیگر به رنگ صورتی اولیّه باز نمی گردد. ...

اثرات شیر مادر بر سیستم های گوناگون بدن نوزاد

تأثیر شیر مادر بر استخوان سازی نوزاد

شیر مادر حاوی لاکتوز است که دی ساکاریدی از گلوکز و گالاکتوز می باشد. لاکتوز، جذب کلسیم را افزایش می دهد و در نتیجه از پیشرفت بیماری نقص ویتامین D ممانعت می کند. نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می شوند، به راشیتیسم مبتلا نمی شوند. مگر آنکه مادران آنها غذاهائی را صرف نمایند که از نظر ویتامین D کمبود داشته باشد. قرار گرفتن بدن در مقابل تابش اشعه آفتاب و مصرف غذاهای دریائی، میزان ویتامین D مادر را بالا می برد.

تأثیر شیر مادر بر رشد و تکامل سیستم عصبی نوزاد

شیر مادر به دلیل داشتن لاکتوز و در نتیجه گالاکتوز حاصل از آن، بسیار مفید است. زیرا گالاکتوز منبع مهمی برای تولید گالاکتولیپیدهاست که برای رشد و تکامل مغز نوزاد ضروری می باشند. در حالی که در شیر خشک، گالاکتوز یافت نمی شود. همچنین شیر مادر حاوی DHA می باشد که یک اسید چرب بلند زنجیره است و برای رشد و تکامل سلولهای مغزی نوزاد ضروری می باشد، همچنین آمینو اسید تورینکه به مقدار فراوان در شیر مادر وجود دارد، با رشد و تکامل سیستم عصبی نوزاد مرتبط است.(تورین در سالهای اخیر به شیر خشک نوزاد اضافه شده است.)

تأثیر شیر مادر بر سیستم ایمنی نوزاد و حمایت ایمونولوژیک غیرقابل جایگزینی آن

نوزاد بعد از تولد، در معرض خطر بزرگ عفونت باکتریال است. شیر مادر حاوی عناصر مختلف و فراوانی است که با یکدیگر همکاری دارند تا نوزاد را در مقابل عفونتها ایمن سازند. کلستروم و شیر مترشّحه بالغ، حاوی گلبولهای سفید خونی مانند ماکروفاژها و لمفوسیتهاست. ماکروفاژها، گلبولهای سفید بزرگی هستند که می توانند قارچها و باکتریها را بلعیده و باکتریها را نابود کنند و احتمالاً لمفوسیتها را ذخیره کنند که با میکروبهایی که روده را مورد تهاجم قرار می دهند، واکنش دهند. در شیر مادر ایمونوگلوبولین ها وجود دارند و IgA نقش مهم در مبارزه با عفونت بازی می کند. آنتی بادیهای خاصی در شیر مادر بر ضد باکتری E. coli مضر وجود دارد. همچنین آنتی بادیهای موجود در شیر مادر، ویروس پولیو، انگل ژیاردیا و بعضی قارچها را می کشند.

...

محرکهای شیمیایی شیردهی

داروهای آنتاگونیست دوپامین مانند متوکلوپرامید، سولپیراید، دامپریدون و رسپریدون به عنوان محرک برای تولید شیر مادر شناخته شده اند. در میان این داروها، متوکلوپرامید و دامپریدون در زنان شیرده با تولید شیر کم مفیدتر می باشند. در میان این دو دارو، متوکلوپرامید به منظور تحریک تولید شیر مادر در اوایل زایمان معمول تر است و باعث افزایش چشمگیری در تولید شیر می گردد، بویژه در زنانی که غلظت پرولاکتین آنها کاهش یافته است. مادر شیرده باید برای مدت مشخصی متوکلوپرامید را مصرف کند، به منظور اینکه تولید شیر او تثبیت گردد. سپس به آرامی مصرف دارو را قطع کند. زیرا قطع سریع آن، منجر به کاهش مجدد تولید شیر می گردد. تا به امروز، هیچ اثر ناگواری روی نوزاد گزارش نشده است. به طور کلینیکی مشاهده شده است که مصرف طولانی مدت متوکلوپرامید در مادران شیرده، ممکن است منجر به افسردگی حاد بعد از زایمان گردد که با قطع دارو به سرعت رفع می گردد.

دامپریدون، دیگر آنتاگونیست دوپامین است و از جهاتی بر متوکلوپرامید برتری دارد. مطالعات، افزایش چشمگیری را در سطوح پرولاکتین در بیماران هیپوپرولاکتینمیک و غلظتهای افزایش یافته ای را در تولید شیر در مادران شیرده نشان داده است.

نتایج حاصل از تحقیق اخیر توسط آقای داسیلوا (dasilva)، نشان داده است که مصرف داروی دامپریدون (10 میلی گرم) 3 بار در روز به مدت 7 روز،حجم شیر مادر را به طور قابل توجهی نسبت به آن دسته از مادران شیرده که این دارو را مصرف نکرده اند افزایش داده است. این افزایش، مربوط به افزایش قابل ملاحظه در سطوح پرولاکتین در مادران شیرده تحت معالجه بود.

...