پایان نامه رابطه سرسختی روانشناختی و افسردگی در پیشرفت تحصیلی دانشجویان

مقدمه

موفقیت تحصیلی و آسیب شناسی دانشجویان همیشه مورد توجه مسئولین، برای بالا بردن سطح علمی کشور بوده است. و از جمله مباحثی است که امروزه در دانشگاه ها مورد توجه مسئولین و محققان روان شناس قرار گرفته است.

به اعتقاد صاحب نظران، شیوع برخی از اختلالات روان شناختی در دانشجویان می تواند زمینه بروز آسیب های اجتماعی و تحصیلی را فراهم سازد. یکی از عواملی که باعث ایجاد ترس و آسیب پذیری دانشجویان می شود بیماری افسردگی است.

افسردگی یکی از رایج ترین مشکلات انسان و تهدیدی جدی برای سلامت جسمانی و روانی دانشجویان است. افسردگی یک بیماری جسمی و روحی است، که به تدریج به یک نگرانی عمده برای جوامع بشری تبدیل شده است. در بیماری افسردگی، حالت گرفتگی و ناامیدی بسیار شدیدتر از زمانی است که فرد هنگام یأس و بی حوصلگی احساس می کند. در این بیماری، فرد دچار احساس اندوه مداوم، پوچی و ترس و کمبود می شود. بعضی ابراز می کنند که ابری بر زندگی آن ها سایه افکنده است. مطالعات متعدد بیانگر ارتباط بین رویدادهای استرس زای زندگی و افسردگی هستند.

پژوهش هایی که در زمینه رابطه افسردگی و موفقیت تحصیلی دانشجویان شده نشان می دهد که بین افسردگی و موفقیت تحصیلی رابطه منفی وجود دارد.

کوبات از اولین محققانی بود که از سرسختی به عنوان یکی از ویژگیهای شخصیتی تعدیل کننده رابطه تنیدگی بیماری نام برد. سرسختی یک ساختار با چند ویژگی است که همه افراد به نسبت های مختلف از آن برخوردارند و شامل سه ویژگی، تعهد، مهار و چالش می باشد.

افراد سرسخت معنا، ارزش، اهمیت و هدفمندی خودشان، کارشان، خانواده شان به طور کلی زندگی را دریافته اند. آنها به تلاش و عمل بیش از شانس اهمیت می دهند و معتقدند که می توانند روند رویدادهای زندگی را در دست بگیرند.

آنها دارای منبع درونی و مهار کننده هستند و رویدادهای مثبت و منفی را پیامد اعمال شخصی می دانند از طرفی این افراد تغییر و تحول را قانون ثابت زندگی می دانند و تغییرات را فرصتی برای یادگیری قلمداد می کنند نه تهدیدی برای امنیت. افراد سرسخت برخلاف افراد غیر سرسخت حوادث را چندان خطرناک ارزیابی نمی کنند. برعکس، آنها را مثبت و قابل کنترل ارزیابی می کنند. ظاهرا بین زنان و مردان از لحاظ سرسختی تفاوت هایی وجود دارد.

نتایج بعضی از پژوهشگران نشان می دهد که مردان سرسخت تر از زنان هستند و سرسختی در زنان برخلاف مردان از اثرات منفی تنیدگی جلوگیری نمی کند . با این حال، سایر پژوهش ها، چنین یافته هایی را رد کرده اند.

تعاریف نظری و عملیاتی متغیرها :

سرسختی

سرسختی نوعی باور بر خودمان است و به اصطلاحی خود باوری هم نامیده می شود که سه ویژگی دارد: تعهد، کنترل، مبارزه جویی که پیشایند سرسختی احساس پیوستگی می باشد. علی رغم وجود استرس برخی مردم در برخورد با شرایط سخت و دشوار فشارزا از خود مقاومت نشان می دهند و دچار عواقب اسفبار استرس نمی گردند.

تعریف 3 بعدی سرسختی

تعهد : انسان به محرکات اعتقاد داشته و به همین جهت با بسیاری از جنبه های زندگی خود مثل شغل، خانواده و روابط بین فردی کاملا در آمیخته است.

کنترل : افرادی که احساس می کنند روی موقعیت های زندگی خود کنترل دارند برای حل مشکلات زندگی خود به مسئولیت خودشان بیش از اشتباهات دیگران تأکید می کنند.

مبارزه جویی : اعتقاد به اینکه تغییرات و دگرگونی جنبه طبیعی زندگی هستند در واقع افرادی که مبارزه جویی بالایی دارند موقعیت های مثبت و منفی را فرصتی برای یادگیری و رشد می دانند.

افسردگی

افسردگی عبارت است از احساس غم دلسردی، یا ناامیدی، به مدت حداقل 2 هفته در اغلب ساعات روز.

افسردگی یک بیماری جسمی و روحی است. اکثر افراد هر دو علایم جسمی و روحی را دارند اما ماهیت دقیق این علایم از فردی به فرد دیگر متفاوت است. افراد کم و بیش علایم واضح بیماری را نشان می دهند.

موفقیت تحصیلی

منظور از موفقیت تحصیلی در این پژوهش میانگین نمرات بالایی (بالای 16) است که دانشجو در 4 ترم دانشگاه به دست آورده است.

موفقیت و پیشرفت تحصیلی به مجموعه ای از عوامل پیچیده بستگی دارد که تفکیک و بررسی هر کدام از این عوامل مستلزم انجام تحقیقات و بررسی های فراوانی است. داشتن هدف، انگیزه، اضطراب روش مطالعه، هوش، عوامل بدنی، سازش نایافتگی رفتاری و شرایط عاطفی و روانی مهمترین عوامل فردی اند که در موفقیت تحصیلی نقش دارند. شرایط عاطفی و روانی را می توان به عنوان یکی از اصلی ترین عوامل موفقیت تحصیلی دانست. تحقیقات زیادی نشان داده اند که عواطف در چگونگی اندیشیدن و پردازش محرک ها تاثیر می گذارند. با توجه به روابط متقابل بین شناخت و عواطف، رویکرد درمان عقلانی-عاطفی معتقد است که احساسات نارضامندی، و افسردگی تحت تاثیر تفکر غیر منطقی است محققین عوامل مختلفی را در موفقیت تحصیلی دانشجویان دخیل می دانسته اند که مهمترین آنها خانواده است.